Doç. Dr. Okan TÜRK
Beyin Sinir ve Omurilik Cerrahisi
Doç. Dr. Okan TÜRK
Beyin Sinir ve Omurilik Cerrahisi

Tedaviler

Bel Fıtığı

Ekim 28, 2019 Tedaviler
Bel Fıtığı Nedir?

Bel bölgesinde 5 tane omurga bulunur. İki omurga arasında yastıkçık görevini üstlenen yapıya disk denir. Diskin, çevresini saran zarı yırtarak dışarı çıkmasıyla bel fıtığı denir.

Bel Fıtığı Nedenleri

Ağır yük kaldırma

Düşme, çarpma, kaza

Yanlış ve ters hareketler

Aşırı kilo

Sigara

Genetik etmenler

Bel Fıtığı Belirtileri

Bel ağrısı

Bacak ağrısı

Bacakta uyuşma, güç kaybı, hissizlik

Daha ileri seviyede idrar kaçırma , erkeklerde cinsel fonksiyon bozukluğu

Bel fıtığına belirtti olan şikayetler uzun süre yürüme, uzun süre ayakta kalma , öksürme, ıkınma durumunda artabilir.

Doktorun çeşitli muayene yöntemlerinin yanı sıra MRG tetkiki altın standarttır.  Bel kayması ve kireçlenme durumlarında dinamik lomber grafiler ve bilgisayarlı tomografi MRG den daha bilgi verici olabilir.

Bel Fıtığı Tedavisi

Bel fıtığının seviyesine ve hastanın yaşadığı şikayetlere göre ameliyatlı ya da ameliyatsız bel fıtığı tedavisi tercih edilir.

Ameliyatsız Bel Fıtığı Tedavisi

Bel fıtıklarının yaklaşık %95’i ameliyatsız tedavi edilebilir. Kalan yaklaşık %5’lik kısımdaki fıtıklar ameliyat gerektirir. Ameliyat gerekmeyen hafif derecedeki bel fıtığı hastalarına şunları öneriyoruz:

Dinlenme

Fizik tedavi

Bel kaslarını güçlendirici hafif egzersizler

Yüzme

İlaç tedavisi

Bel Fıtığı Ameliyatı

Şiddetli bacak ağrısı varsa

Bacakta güç kaybı ve hissizlik mevcutsa,

Kaslarda incelme görülüyorsa,

Fıtığın seviyesi idrar kaçırmaya neden olacak kadar ilerideyse ameliyat olmanız gerekebilir.

Bel fıtığı ameliyatı genel anestezi veya spinal anestezi ile yapılabilir. Dünya ve Türkiye’de standart yaklaşım mikroskop altında mikrocerrahi ile mikrodiskektomi’dir. İşin içine mikroskobun girmesiyle daha detaylı, daha güvenli ve daha konforlu bir ameliyat süreci yaşamış oluyoruz. Ayrıca çok küçük kesi açıldığı için yaranın iyileşme ve hastanın normal hayatına dönme süresi daha hızlı oluyor.

Bel Fıtığı Ameliyatı Sonrası

Mikrocerrahi ile bel fıtığı ameliyatı yapılan hastalar operasyon sonrası 6. saatte ayağa kaldırılır. 2 hafta içinde de normal yaşamına, ev ya da iş hayatına dönebilir. Ağır iş yapan hastalar bir miktar daha ameliyat sonrası istirahate ihtiyaç duyarlar.

Bel Fıtığı Nasıl Anlaşılır 

Bel fıtığı ilk olarak belden bacağa doğru inen ağrılarla belirti gösterir. Bunun yanında önceden rahatlıkla yapılabilen günlük hareketlerde kısıtlılık meydana gelir. Oluşan ağrılar sinirin etkilediği yerde oluşur. Bu ağrı bel, sırt, kalça ve bacaklarda olabilir. Ağrı dışında bacaklarda güçsüzlük, uyuşma, karıncalanma, yürümede zorlanma, ayak tabanında yanma, keçelenme de görülebilir.

Eğer bel fıtığı ile birlikte dar kanal da varsa yürüme mesafesinde kısalma da olur. Önceleri rahatlıkla katedilen mesafeler artık yürünemez hale gelebilir. Bazen bir odadan diğer odaya bile gidilemez hale gelinebilir.

Bunlar fıtığın ilk evrelerinden ileri evrelerine kadar olabilecek şikayetlerdir. Eğer fıtık en ileri aşamaya gelmişse özellikle beldeki ve bacaktaki ağrılar dayanılmaz hale gelebilir, bacaklardaki güçsüzlük kişiyi yürüyemez duruma getirebilir. Bunlarla beraber idrar kaçırma, büyük abdest tutamama ve erkeklerde cinsel fonksiyonbozuklukları da görülebilir.

Bu aşamalara gelmeden doktora başvurulur ve bel fıtığı olduğu tespit edilirse daha basit yöntemlerle tedavi etmek mümkündür. Eğer ileri seviyelere gelinirse tedavi yöntemi cerrahidir. 

Bel Fıtığından Korunmanın Yolları 

Özellikle otururken o anlık rahatlama için bel sağlığımızı hiçe sayabiliyoruz. Omurgayı kamburlaştırarak oturmanın bizi rahatlattığını düşünüyoruz fakat bu tip yanlış oturma, yürüme ve yatma pozisyonları ileride bel sağlığımızı kötü etkileyebiliyor.

Bel fıtığı hastalığına yakalanmamak için öncelikle duruş pozisyonumuza dikkat etmeliyiz. Sürekli eğik durmayı alışkanlık haline getirmiş bir omurga yavaş yavaş normal stabiliteyi bozarak fıtıklaşmayı meydana getirebilir. Elimizde olmadan bu şekilde durduğumuzu söylüyoruz fakat dik durmak bizim elimizde. Öncelikle bunu alışkanlık haline getirmeliyiz. Bilgisayar karşısında otururken, televizyon seyrederken ya da koltukta dinlenirken omurgamızı dik tutmalıyız. Bir yastıkla ya da ortopedi ürünleri satan yerlerden bel destekleyicisi temin ederek belimizi destekleyebiliriz. Bilgisayar kullanırken sırt bölümüne yakın şekilde oturmalı, bilgisayarı göz hizasına getirmeli, dizin 90 derecelik açısını sağlamak için ayağımızın altına destek koymalıyız.

Yatak seçimi de bu noktada önemli. Mutlaka ortopedik yatak seçmeliyiz. Beli ve sırtı destekleyen yataklardan temin etmeliyiz. Aynı şekilde kişinin kendisine uygun yastığı seçmesi de önemlidir. Yumuşak, sert, alçak ya da yüksek yastığın pek önemi yoktur. Kişi hangisinde rahat ediyorsa o tarz yastığı seçmelidir. Fakat yine de önerimiz ne çok alçak ne çok yüksek yastık kullanılması ve ne çok yumuşak ne çok sert yastık tercih edilmesi yönündedir.

Stres birçok hastalığın nedenidir. Özellikle bel ve boyunla ilgili sinir hastalıklarında stresin etkisi bilimsel dayanaklarla ispatlanmıştır. Mümkün olduğunca stresten uzak durmalı ve bunun yanında mutlaka vücudumuzu ve beynimizi dinlendirmeliyiz.

Hareketsiz yaşam omurgayı yıpratır. Spor hayatınızın bir köşesinde mutlaka olmalıdır. Profesyonel sporlarla uğraşmak zorunda değilsiniz ancak yürüyüş, yüzme ve egzersiz gibi kolay ve eğlenceli sporları yaparak güçlü kaslara ve sağlıklı omurgaya sahip olabilirsiniz.

Eğer fazla kilolarınız varsa mutlaka ideal kilonuza kavuşmak için uğraş verin. Bele binen aşırı yük baskıyı daha da arttırır ve fıtığın oluşmasında kolaylık sağlar. Kilo bel fıtığının en önemli nedenleri arasındadır.

Ağır yük kaldırırken dikkat edin. Ağırlık kaldırma ve ani dönüşler bel ve boyun ağrısının temel nedenlerindendir. Dengesiz ağırlık dağılımıyla bir yükün kaldırılması ve ani dönüşler bel ve boyun fıtığına sebep olabilir.  Ağırlık kaldırma sırasında sırtı düz tutmak dizleri bükmek çok önemli. Taşınacak şey ne ise, ağırlıkları parça parça taşıyın ya da işinizi kolaylaştıracak bir yardımcı araç kullanın.

Bel Fıtığı ile Karıştırılan Hastalıklar 

Bel omurları arasında kayma: Halk arasında bel kayması ile bel fıtığı aynı hastalık sanılabiliyor. Aslında bel kayması ile bel fıtığı hastalıklarının oluşum mekanizmaları tamamen farklı olduğu gibi tedavi şekilleri de birbirinden ayrıdır.

Bel omurlarının dejenerasyonu-kireçlenmesi: Bu hastalıkta diğer bel hastalıklarında görülen bacak semptomları yerine bel ağrısı daha ön plandadır. Bacak ağrılarından daha az şikayetçidirler. Fakat aynı hastalarda kalça ve diz kireçlenmeleri de mevcutsa hastalık bel fıtığıyla karışabilir.

Kalça kireçlenmesi: İleri yaşlarda sık görülen, genç insanlarda da daha önce geçirilmiş kalça travmalarına bağlı olarak görülen bu hastalık, hasta ayağa kalkıp yürüdüğünde kalçasına binen yük nedeniyle artar ve geceleri de dayanılmaz ağrılara yol açabilir. Çekilen kalça grafisi ve klinik muayene ile hastalığı saptamak kolaydır. İleri seviyelerde kalça protezi gerekebilir.

Fibromiyalji: Bel kaslarında görülen ağrılardır. Hastanın, vücudundaki bel ve boyun kaslarındaki spazmlar nedeniyle iş gücü kaybı dönemleri ve kronik depresyona yol açabilir.

Diz kireçlenmesi: Diz ekleminin kireçlenmesi, kalça kireçlenmesi gibi ileri yaş ve kilolu hastaların problemidir. İleri derecelerde protez takılması ameliyatı gerekebilir.

Ayakta yer alan sinir tuzaklanmaları: Kaval kemiği veya ayak bileğinde iki ayrı sinir sıkışması bel fıtığını taklit edebilir. Bu nedenlerle bel fıtığı ameliyatı olan hastalara rastlanabilir.

Kalça kırıkları: Kalçası kırık bazı hastalar bel fıtığı zannedilerek ameliyat edilmiş olabilirler.

Bel omurlarında kırılma: Bel omurlarındaki kırıklar da çok şiddetli bel ağrısı yaparak bel fıtığını taklit edebilirler. Bunların tedavisi ya kırık kemiğinin içine kemik çimentosu dökmek suretiyle ya da pedikül vidasıyla stabilizasyon (ki buna platin takma ameliyatı da denir) yapılır.

Faset eklem ağrıları: Beldeki küçük eklem olan faset eklemlerin ağrıları radyofrekans termokoagülasyon usulüyle faset eklemin siniri etkisizleştirilerek tedavi edilir.

Faset eklem sinovial kistleri: Bunlar da aynı bel fıtığı gibi belden çıkan siyatik sinir köklerine baskı yaparak ağrı yaratırlar. Umumiyetle ameliyat edilirler. Ameliyatı bel fıtığı ameliyatına göre daha basit olmakla birlikte Dr. Halit Togay tarafından ameliyatsız bir yöntemle de tedavi edilebilirler.

Omurga ve omurilik tümörleri: Bunlar da sıklıkla bel fıtığı zannedilerek tedavi edilmektedirler. Dikkatli bir muayene ile kolayca tanı konur.

Spinal arteryovenöz malformasyonlar: Hastalar siyatik sinir ağrısı ile başvurabilirler ve bunların arasında bel fıtığı tedavisi alanlar vardır. Halbuki kanadığı takdirde çok ciddi neticelere varabilir. 

Taggs:
Write a comment